Thiếu dinh dưỡng là nguyên nhân phổ biến khiến cây có múi như cam, quýt, bưởi,… bị vàng lá, còi cọc, rụng trái. Tuy nhiên, nếu không nhận diện đúng, nhà vườn rất dễ nhầm lẫn với các bệnh nguy hiểm như vàng lá Greening. Bài viết này của BỘI THU sẽ giúp bà con nhận biết chính xác từng loại thiếu chất, từ đó bổ sung kịp thời – tránh mất mùa oan uổng chỉ vì xử lý sai cách.

1. Nguyên nhân cây có múi thiếu dinh dưỡng
Cây có múi rất nhạy cảm với sự thiếu hụt dinh dưỡng. Nguyên nhân có thể do:
– Đất bạc màu, thoái hóa, pH không phù hợp do canh tác liên tục mà không cải tạo đất, bổ sung chất hữu cơ khiến đất quá chua hoặc kiềm, cây khó hấp thụ dinh dưỡng.
– Bón phân mất cân đối: Thừa đạm, thiếu lân, kali hoặc vi lượng, thừa chất này nhưng lại thiếu chất kia.
– Rễ bị tổn thương: Do tuyến trùng, nấm bệnh hoặc ngập úng khiến rễ khó hấp thu dinh dưỡng.
2. Dấu hiệu thiếu dinh dưỡng và cách xử lý

Chất dinh dưỡng	Biểu hiện thiếu	Cách xử lý
Đạm (N)	Lá vàng nhạt từ dưới lên, cây còi cọc	Bón đạm nhẹ kết hợp hữu cơ hoai mục, dùng đầu mùa mưa hoặc khi ra đọt
Lân (P)	Lá xanh đậm, tím viền, rễ kém	Bón supe lân hoặc lân nung chảy, có thể pha loãng phốt phát tưới
Kali (K)	Cháy mép lá già, trái nhỏ, rụng nhiều	Bón kali clorua/sunfat, chia nhỏ liều, kèm vôi nếu đất chua
Canxi (Ca)	Lá non cong xoắn, rễ yếu, nứt trái	Bổ sung vôi nông nghiệp 1–2 lần/năm, tránh kết hợp với ure
Magie (Mg)	Lá già vàng giữa phiến, gân còn xanh	Bón MgSO₄ hoặc phun qua lá dạng Sulphat Magie
Vi lượng (Bo, Zn, Fe…)	Lá nhỏ, đọt yếu, khô chóp, khó ra hoa	Phun hỗn hợp vi lượng chelate, phun sáng sớm hoặc chiều mát

Lưu ý: Nhiều trường hợp vàng lá do thiếu dinh dưỡng rất dễ nhầm với vàng lá Greening hoặc vàng lá sinh lý.  

3. Nguyên tắc bổ sung dinh dưỡng cho cây có múi

Để xử lý tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng hiệu quả và bền vững, nhà vườn cần nắm rõ các nguyên tắc sau:
– Chẩn đoán đúng tình trạng cây trước khi bón phân: Không bón theo cảm tính. Quan sát kỹ biểu hiện trên lá, vị trí xuất hiện (lá già hay non), kết hợp xét điều kiện đất và thời tiết.
– Bón đúng giai đoạn sinh trưởng:
+ Giai đoạn cây phục hồi sau thu hoạch: Ưu tiên đạm và lân để cây bật đọt.
+ Giai đoạn ra hoa – nuôi trái: Giảm đạm, tăng kali và canxi để hạn chế rụng trái.
+ Giai đoạn nuôi trái – siết nước: Bổ sung trung vi lượng để tăng chất lượng trái.
– Luân phiên bón gốc và phun qua lá:
+ Bón gốc giúp cây hấp thu chậm, lâu dài.
+ Phun lá có tác dụng nhanh, phù hợp khi cây đang thiếu nghiêm trọng hoặc thời tiết làm rễ kém hấp thu.

4. Giải pháp sinh học hỗ trợ phục hồi cây thiếu dinh dưỡng
Sau khi xác định đúng loại thiếu chất và xử lý bằng phân bón phù hợp, bà con có thể kết hợp thêm các giải pháp sinh học để giúp cây phục hồi nhanh và bền hơn.
Tại Bội Thu, bà con có thể tìm thấy nhiều dòng sản phẩm sinh học phù hợp với từng giai đoạn chăm sóc cây có múi, góp phần duy trì cây khỏe – trái chất lượng – đất tơi xốp lâu dài như:
– Alphamic : Giúp xử lý và cải tạo đất, bổ sung hệ vi sinh vật có lợi, giúp cân bằng pH đất để bộ rễ phát triển tốt hơn – từ đó cây hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn.
– Root T+ : Thúc đẩy cây phát triển bộ rễ giúp cây cứng chắc, giải độc hữu cơ