Cỏ dại và lúa ma (lúa trời) là hai đối tượng gây hại phổ biến nhất tại các tỉnh ĐBSCL. Chúng cạnh tranh mạnh dinh dưỡng, ánh sáng, làm giảm năng suất từ 8–20%, thậm chí 30–40% nếu mật độ dày. Việc kiểm soát đúng kỹ thuật giúp giảm chi phí, tăng hiệu quả sản xuất và hạn chế kháng thuốc.
1. Đặc điểm cỏ dại & lúa ma tại ĐBSCL
Cỏ dại thường gặp
- Cỏ cháo (Echinochloa crus–galli)
- Cỏ lác, cỏ cú (Cyperus iria, Cyperus rotundus)
- Cỏ năng kim, năng ngọt
- Cỏ đuôi phụng
Đặc điểm chung: sinh trưởng mạnh trong ruộng ngập, tái sinh nhanh từ hạt hoặc chồi.
Lúa ma (lúa trời)
- Hạt dễ rụng tự nhiên → khó thu hoạch.
- Mọc lẫn trong ruộng lúa, hình thức giống lúa thường nhưng trổ sớm/hay trổ muộn.
- Chịu ngập tốt, phát tán mạnh.
2. Nguyên tắc xử lý cỏ và lúa ma
- Kết hợp nhiều biện pháp: làm đất – canh tác – thuốc BVTV.
- Phun đúng giai đoạn để đạt hiệu quả tối đa.
- Luân phiên hoạt chất tránh kháng thuốc.
- Giữ nước hợp lý sau khi phun.
3. Kỹ thuật xử lý bằng biện pháp canh tác
(1) Làm đất kỹ – xử lý mầm cỏ
- Cày xới và phơi đất 5–7 ngày giúp tiêu diệt mầm cỏ, nhộng và hạt lúa ma.
- Bừa lần 1 → để mọc cỏ → bừa lần 2 để “đánh thức – tiêu diệt” hạt cỏ.
- Giữ mặt ruộng bằng phẳng giúp thuốc trừ cỏ phân bố đều.
(2) Sạ hàng – sạ thưa
- Giảm mật độ sạ còn 80–120 kg/ha.
- Sạ thưa giúp lúa khỏe, che phủ tốt và giảm áp lực cỏ.
(3) Điều tiết nước
- Giữ nước 3–5 cm trong 25–30 ngày đầu sau sạ để hạn chế cỏ mọc.
- Không để ruộng cạn nước khi cỏ còn non (dễ phát triển mạnh).
4. Kỹ thuật xử lý bằng thuốc
Sản phẩm W3 XỬ LÝ LÚA CỎ là sự lựa chọn hàng đầu của bà con ĐBSCL.
A. Xử lý tiền nảy mầm (sau sạ 1–3 ngày)
Áp dụng khi đang sạ khô hoặc sạ ướt.
Hiệu quả trên: cỏ cháo, cỏ lác, lúa ma giai đoạn hạt.
Hoạt chất khuyến cáo:
- Pretilachlor (phổ biến nhất)
- Oxadiazon
- Butachlor
- Pendimethalin
- Bensulfuron-methyl (cỏ lác mạnh)
Yêu cầu kỹ thuật:
- Giữ nước 2–3 cm khi phun.
- Không xả nước trong 3–5 ngày sau phun.
B. Xử lý hậu nảy mầm sớm (7–12 ngày sau sạ)
Áp dụng khi thấy cỏ 1–3 lá hoặc lúa ma mới mọc.
Hoạt chất phù hợp ĐBSCL:
- Fenoxaprop-P-ethyl – trị cỏ cháo rất tốt
- Cyhalofop-butyl – cỏ lúa, lúa ma hiệu quả
- Penoxsulam – phổ rộng, ít gây cháy lúa
- Bispyribac-sodium – kiểm soát cỏ lá rộng, cỏ lác nhẹ
Lưu ý:
- Không phun khi trời sắp mưa (< 2 giờ).
- Sau phun giữ nước ít nhất 48 giờ.
C. Xử lý lúa ma cứng đầu (20–25 ngày sau sạ)
Khi lúa ma cao ngang lúa, đẻ nhánh mạnh.
Hoạt chất đặc trị:
- Cyhalofop-butyl + Penoxsulam (phối trộn)
- Haloxyfop-R-methyl (một số dòng hỗ trợ tốt cho lúa ma)
- Quinclorac – đặc trị cỏ lác + cỏ cháo, hỗ trợ lúa ma nhỏ
Lưu ý quan trọng
- Lúa ma to → cần nhổ thủ công trước khi phun.
- Không dùng một hoạt chất liên tục 2–3 vụ; dễ kháng thuốc.
5. Kỹ thuật “3 đúng – 3 giữ” khi phun thuốc trừ cỏ
3 đúng
- Đúng lúc: tiền nảy mầm hoặc hậu nảy mầm sớm.
- Đúng liều: pha theo hướng dẫn, không pha đậm/dư nước.
- Đúng cách: phun đều mặt ruộng.
3 giữ
- Giữ nước 2–5 cm.
- Giữ ruộng bằng phẳng.
- Giữ ẩm sau phun 3–5 ngày.
6. Một số lưu ý thực tế cho vùng ĐBSCL
- Ruộng có rơm rạ dày → ưu tiên Penoxsulam vì ít bị giảm hiệu lực.
- Ruộng bị lác mạnh → ưu tiên Bensulfuron-methyl + Quinclorac.
- Ruộng bị lúa ma kéo dài nhiều vụ → cần luân canh màu 1 vụ để phá vòng đời.
- Nông dân hay sạ dày → dễ tạo tán lá sớm, che thuốc → giảm hiệu quả, cần lưu ý giảm giống.
7. Quy trình đề xuất theo từng giai đoạn
✔ Sau sạ 1–3 ngày:
Phun tiền nảy mầm Pretilachlor hoặc Oxadiazon.
✔ 7–12 ngày sau sạ:
Phun Cyhalofop-butyl hoặc Fenoxaprop-P-ethyl.
✔ 20–25 ngày sau sạ:
Kiểm tra ruộng, nhổ lúa ma to → phun hỗn hợp Cyhalofop-butyl + Penoxsulam.
Kết luận
Việc kiểm soát cỏ và lúa ma tại ĐBSCL phải dựa trên kết hợp làm đất tốt – canh tác hợp lý – phun thuốc đúng giai đoạn. Nếu áp dụng đúng kỹ thuật và luân phiên hoạt chất theo từng vụ, nông dân có thể giảm 20–30% chi phí thuốc cỏ và tăng năng suất lúa từ 10–15%.
Xem thêm các sản phẩm dành cho cây lúa của nhà Bội Thu tại đây nhé bà con: http://boithu.vn/