Phục hồi đất trồng lúa sau thu hoạch: Giải pháp giúp đất khỏe – lúa trúng mùa bền vững

18/12/25
Editor

Sau mỗi vụ thu hoạch, đất trồng lúa thường bị chai cứng, nghèo dinh dưỡng, tồn dư rơm rạ và mầm bệnh. Nếu không phục hồi đất đúng cách, vụ sau lúa dễ suy yếu, đẻ nhánh kém, sâu bệnh nhiều, năng suất giảm.

Vì vậy, phục hồi đất trồng lúa sau thu hoạch là bước cực kỳ quan trọng giúp đất tơi xốp, hệ vi sinh có lợi phát triển, tạo tiền đề cho vụ lúa tiếp theo đạt hiệu quả cao.

1. Vì sao cần phục hồi đất trồng lúa sau thu hoạch?

Sau một vụ lúa, đất ruộng thường gặp các vấn đề sau:

  • Đất bị nén chặt do ngâm nước lâu ngày
  • Suy giảm mùn và vi sinh vật có lợi
  • Tồn dư phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật
  • Rơm rạ phân hủy chậm gây ngộ độc hữu cơ
  • Phát sinh mầm bệnh, nấm, tuyến trùng trong đất

Nếu tiếp tục gieo sạ ngay mà không xử lý đất, cây lúa sẽ:

  • Ra rễ kém
  • Đẻ nhánh yếu
  • Dễ vàng lá, thối rễ
  • Tăng chi phí phân bón và thuốc

Phục hồi đất giúp “nuôi đất trước – nuôi lúa sau”, từ đó giảm chi phí và tăng năng suất bền vững.

Ảnh: Đất ruộng sau thu hoạch lúa, còn nhiều rơm rạ và mặt đất chai cứng

2. Thời điểm tốt nhất để phục hồi đất trồng lúa

Thời điểm lý tưởng là ngay sau khi thu hoạch xong vụ lúa, trước khi xuống giống vụ mới từ 10 – 20 ngày.

Tùy theo lịch thời vụ:

  • Vụ Đông Xuân → phục hồi đất vào cuối mùa mưa
  • Vụ Hè Thu → chú ý xử lý rơm rạ kỹ để tránh ngộ độc hữu cơ
  • Vụ Thu Đông → ưu tiên cải tạo đất và diệt mầm bệnh

3. Các bước phục hồi đất trồng lúa sau thu hoạch hiệu quả

3.1. Xử lý rơm rạ đúng cách

Rơm rạ là nguồn hữu cơ tốt nếu xử lý đúng, nhưng nếu để phân hủy tự nhiên sẽ gây ngộ độc hữu cơ, sinh khí độc (H₂S, CH₄).

Cách làm hiệu quả:

  • Cày vùi rơm rạ sớm
  • Kết hợp chế phẩm sinh học phân hủy rơm rạ
  • Giữ mực nước nông để rơm rạ phân hủy hiếu khí

Lợi ích:

  • Tăng mùn cho đất
  • Hạn chế khí độc
  • Giảm chi phí phân bón vụ sau

Ảnh: Cày vùi rơm rạ kết hợp xử lý sinh học trên ruộng lúa

3.2. Cải tạo đất – làm đất tơi xốp

Sau thu hoạch, nên tiến hành:

  • Cày xới đất để phá tầng đế cày
  • Phơi đất từ 7–10 ngày (nếu điều kiện cho phép)
  • Xả – tháo nước hợp lý

Việc này giúp:

  • Đất thông thoáng, rễ lúa phát triển mạnh
  • Giảm mầm bệnh trong đất
  • Tăng hiệu quả hấp thu dinh dưỡng

3.3. Bổ sung hữu cơ và vi sinh cho đất

Đây là bước quan trọng nhất trong phục hồi đất trồng lúa.

Nên bổ sung:

  • Phân hữu cơ hoai mục
  • Phân hữu cơ vi sinh
  • Chế phẩm vi sinh cải tạo đất

Công dụng:

  • Tăng hàm lượng mùn
  • Phục hồi hệ vi sinh vật có lợi
  • Cân bằng pH đất
  • Giải độc đất do tồn dư hóa chất

Ảnh: Bón phân hữu cơ/vi sinh cải tạo đất ruộng lúa

3.4. Xử lý mầm bệnh tồn lưu trong đất

Sau mỗi vụ lúa, đất có thể tồn tại:

  • Nấm bệnh
  • Vi khuẩn gây thối rễ
  • Tuyến trùng
  • Trứng sâu hại

Giải pháp an toàn:

  • Dùng chế phẩm sinh học đối kháng
  • Phơi đất kết hợp ngập – tháo nước luân phiên
  • Hạn chế lạm dụng thuốc hóa học

Việc xử lý mầm bệnh từ sớm giúp:

  • Lúa khỏe ngay từ giai đoạn mạ
  • Giảm áp lực sâu bệnh về sau

3.5. Cân đối dinh dưỡng – hạn chế phân hóa học

Sau khi phục hồi đất, bà con nên:

  • Giảm 20–30% lượng phân hóa học
  • Ưu tiên phân hữu cơ, phân sinh học
  • Bón lót đầy đủ, bón thúc hợp lý

Đất khỏe sẽ giúp lúa ăn phân tốt hơn, không cần bón nhiều vẫn cho năng suất cao.

Ảnh: Ruộng lúa phục hồi tốt, đất tơi xốp, cây lúa xanh khỏe

4. Lợi ích lâu dài khi phục hồi đất trồng lúa đúng cách

Việc phục hồi đất không chỉ mang lại lợi ích cho một vụ, mà còn cho nhiều vụ sau:

  • Đất tơi xốp, giàu mùn
  • Lúa đẻ nhánh mạnh, rễ khỏe
  • Giảm sâu bệnh, giảm chi phí thuốc
  • Năng suất ổn định, bền vững
  • Canh tác thân thiện môi trường

5. Những sai lầm bà con thường gặp khi phục hồi đất

  • Đốt rơm rạ gây mất hữu cơ
  • Gieo sạ ngay sau thu hoạch
  • Lạm dụng phân hóa học
  • Không xử lý mầm bệnh trong đất

Tránh những sai lầm này sẽ giúp ruộng lúa khỏe hơn rõ rệt chỉ sau 1–2 vụ.

Kết luận

Phục hồi đất trồng lúa sau thu hoạch là bước nền tảng quyết định thành công của vụ lúa tiếp theo. Chỉ cần thực hiện đúng kỹ thuật: xử lý rơm rạ – cải tạo đất – bổ sung hữu cơ và vi sinh, bà con sẽ thấy đất khỏe lên từng vụ, lúa trúng mùa, chi phí giảm rõ rệt.

Nếu bà con đang hướng tới canh tác lúa bền vững – hiệu quả – ít phụ thuộc hóa học, thì phục hồi đất chính là việc cần làm đầu tiên.

BỘ SẢN PHẨM CHO LÚA TỪ CÔNG TY BỘI THU:

ALPHA MIC – Cải tạo đất, tăng đề kháng cho lúa

BIO T+ – Vô gạo cực mạnh

ROOT T+ – Xuống rễ cực mạnh

NANO T+ – Chống sốc, tăng năng suất cho lúa

EXTRA T+ – Mập đòng vô gạo

IRON T+ – Cứng cây chống đổ ngã

BỘI THU chúc bà con “TRÚNG MÙA – TRÚNG GIÁ”.